مدل رنگی CMYK (فرآیند رنگ چهار عنصری) یکی از مدل های کوچک شده از نمونه کامل تر خود بوده که در پرینتر های رنگی و همچنین برای تشریح فرآیند پرینت از آن استفاده می شود. CMYK به چهار رنگ مورد استفاده در پرینتر های رنگی شامل سیان cyan یا آبی دریایی (با فیروزه ای اشتباه نشود), مجنتا magenta یا سرخ آبی, یلو yellow یا زرد و کی key یا مشکی بوده که البته در لفظ عامیانه به عنوان آبی, قرمز, زرد و مشکی نیز شناخته می شود. اگر چه صنعت پرینت خانگی و اداری در گروه های متفاوتی مانند سازنده های مختلف, مدل های گوناگون و طراحی های متنوع دسته بندی می شوند, اما تقریبا همگی از این سیستم رنگی برای اجرای فرآیند پرینت درون خود استفاده می کنند.
هر چند وجود سه رنگ در مدل CMYK برای ایجاد محتوای رنگی بسیار لازم است, اما رنگ مشکی موقعیتی کلیدی را به خاطر ایجاد زمینه و مرز میان رنگ های مختلف ایجاد می کند. در واقع رنگ های دیگر پس از ادغام با یکدیگر نمی توانند جزئیات کاملی را ارئه دهند. شاید به همین خاطر است که از لقظ key یا کلید برای این رنگ استفاده کرده اند. البته برخی از منابع نیز پیشنهاد می دهند که K نشان دهنده حرف آخر Black است و به این خاطر انتخاب شده که B نشان دهنده حرف اول Blue یا آبی بوده و ممکن است باعث سردرگمی کاربران شود. همچنین رنگ مشکی به این خاطر که در هر پرینت به عنوان اولین رنگ بر روی کاغذ قرار می گیرد نیز می تواند به عنوان رنگ کلیدی انتخاب شود.
مدل رنگی CMYK معمولا بر روی یک زمینه روشن تر مانند سفید استفاده می شود که در این حالت بهترین کارایی را ارائه می دهد. در نتیجه جوهر یا پورد رنگی مورد استفاده بر روی کاغذ سفید با جلوگیری از بازتاب برخی از طیف های نور می تواند رنگ مورد نظر را در چشم بیننده ایجاد کند.
علاوه بذ این موارد مدل رنگ CMYK به خاطر ایجاد روشنایی در محتوا با استفاده از سفیدی پس زمینه, به عنوان مدلی کم هزینه شناخته می شود.
در مدل های افزایشی مانند RGB, رنگ سفید با ترکیب تمام رنگ های اولیه دیگر به وجود می آید, در مقابل مشکی در غیبت تمام رنگ ها و با ایجاد تاریکی به دست خواهد آمد. اما در مدل CMYK همه چیز برعکس است. سفید به عنوان رنگ طبیعی کاغذ یا هر پس زمینه دیگر در نظر گرفته شده در حالی که نتایج مشکی از ترکیب تمامی رنگ ها به دست می آید. با این حال برای صرفه جویی در هزینه جوهر و همچنین ایجاد رنگ مشکی عمیق تر و اشباع نشده, رنگ های تیره با استفاده از جوهر مشکی به جای ترکیب سیان, مجنتا و زرد تولید خواهند شد.
ترام
با استفاده از روش ترام در پرینت CMYK امکان دسترسی به رنگ های اصلی بدون نیاز به اشباع کامل کاغذ فراهم می شود. نقطه های کوچک از رنگ های اصلی در ساختارهایی بسیار کوچک پرینت شده تا برای چشم انسان به عنوان رنگی جامد و یکدست در نظر گرفته شود. برای مثال اگر مجنتا را با 20% ترام بر روی کاغذ سفید پرینت کنیم میتوانیم رنگ صورتی رنگ صورتی به دست آوریم. علت این اتفاق به ادراک چشم انسان باز می گردد. در این حالت نقطه های کوچک مجنتا بر روی کاغذ سفید, روشن تر دیده شده و در نتیجه اشباع کمتری نسبت به رنگ مجنتای کامل نیاز است.
بدون استفاده از ترام ها در سه رنگ اصلی تنها امکان ایجاد بلوک های رنگ جامد به وجود می آید و به همین خاطر تنها سه رنگ اصلی قابل اجرا خواهند بود. اما حالا سه رنگ اصلی و سه رنگ فرعی با استفاده از لایه گذاری رنگ های اصلی ایجاد می شوند: سیان و زرد, سبز تولید می کنند. سیان و مجنتا, آبی تولید می کنند و زرد و مجنتا, قرمز تولید خواهند کرد. این مقرون به صرفه ترین رنگ های فرعی بوده که با افزودن رنگ های اصلی ایجاد می شوند. به علاوه لایه گذاری تمام رنگ ها بر روی یکدیگر به مشکی ختم شده که با استفاده از ترام گذاری بر روی کاغذ محدوده قابل گسترشی از رنگ ها در دبه دست می آید.
زاویه دید
برای بهبود کیفیت پرینت و گسترش آن, برای هر رنگ زاویه مخصوصی تنظیم شده است. در حالی که زاویه به تعداد رنگ مورد استفاده و اولیت های تعیین شده توسط مجری پرینت بستگی دارد, فرآیند های پرینت CMYK با یکی از زاویه های زیر کار می کند.
| C | 15° | 15° | 105° | 165° |
|---|---|---|---|---|
| M | 75° | 45° | 75° | 45° |
| Y | 0° | 0° | 90° | 90° |
| K | 45° | 75° | 15° | 105 |
مزایای استفاده از رنگ مشکی
مشکی ساخته شده با استفاده از ترکیب رنگ های اصلی سیان, مجنتا و زرد غیر معقول و غیر اقتصادی است. پس پرینتهای چهار رنگ از رنگ مشکی در کنار سه رنگ اصلی استفاده می کنند.
دلایل عمده برای استفاده از رنگ مشکی شامل موارد زیر می شوند:
در حالت عادی برای جداسازی رنگ ها از یک خط قرمز بر روی خطوط رسم شده مشکی به منظور جداسازی لبه و محدوده تصاویر استفاده می شود. در در مدل CMYK یک خط کلیدی مشکی می تواند در زمانی که مشکی به عنوان خط کلیدی انتخاب شده استفاده شود و در نتیجه تنها یک خط خارجی با استفاده از رنگ مشکی ایجاد شود. به این خاطر که معمولا رنگ مشکی حاوی خط کلیدی است, حرف K در مدل CMYK می تواند نماینده حرف keyline در این مدل باشد.
- متن ها معمولا به رنگ مشکی پرینت می شوند و نیاز است که شامل جزئیات کامل در فونت های مختلف باشند. پس برای تولید متن یا جزئیات بیرونی نهایی, بدون کمترین محو شدگی نیازمند دقت بسیار بالا و غیر عملی در استفاده از ترکیب سه رنگ خواهد بود.
- همچنین در پرینترهای جوهرافشان ترکیب 100 درصدی رنگ های سیان, مجنتا و زرد باعث خیش شدن کاغذ با جوهر شده و خشک شدن آن را بسیار کند می کند. این کار همچنین باعث تغییر ظاهر در کاغذ مخصوصا در کاغذهای ارزان قیمت مانند روزنامه ها می شود.
- با اینکه ترکیب 100 درصدی رنگهای سیان, مجنتا و زرد در حالت نظری تمام طیف های قابل دیدن نور را به خود جذب کرده و مشکی کامل ایجاد می کنند, اما در واقعیت مشحصات رنگ ها کاهش می یابد و حاصل آن نوعی رنگ قهوه ای تیره که اصلا به مشکی شباهتی ندارد می شود. به همین خاطر اضافه کردن رنگ مشکی باعث جذب نور بیشتر و در نتیجه بازدهی بیشتر خواهد شد.
- به علاوه استفاده از رنگ مشکی در مقایسه با ترکیب رنگ های دیگر برای تولید رنگ مشکی بسیار مقرون به صرفه تر است.
وقتی نیاز است تا یک منطقه خیلی تاریک ایجاد شود, ابتدا یک روکش خاکستری یا رنگی CMY ایجاد می شود, سپس یک لایه مشکی کامل ساخته شده که باعث ایجاد یک مشکی عمیق موسوم به مشکی غنی خواهد شد. همچنین مشکی ایجاد شده با سه رنگ اصلی نیز گاهی اوقات به عنوان مشکی ترکیبی شناخته می شود.
مقدار مشکی برای استفاده و جایگزینی با رنگ های دیگر می تواند متغییر باشد و به فناوری, کاغذ و جوهر مورد استفاده بستگی دارد. فرآیندهایی موسوم به رنگ های حذفی, رنگ های افزودنی و جایگذاری اجزای خاکستری به منظور ادغام نهایی مورد استفاده قرار می گیرند که بسته به عملیات های پرینت انتخاب خواهند شد.
سبک های دیگر پرینت رنگی
CMYK یا فرآیند پرینت رنگی با پرینت به سبک رنگ نقطه ای متفاوت است که در آن جوهرهای رنگی خاص برای ظاهر کردن رنگ بر روی کاغذ مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از دستگاه ها قابلیت پرینت با استفاده از هر دو روش های چهار رنگ و پرینت نقطه ای را به صورت هم زمان دارند. عناصر پرینت شده با کیفیت بسیار بالا مانند بروشورهای کاری و کتابها برای اینکه غالبا حاوی تصویر هستند نیاز به استفاده از CMYK دارند. اثرهای گرافیکی دیگر مانند رنگ های متالیک نیازمند رنگ های نقطه ای هستند که در پایان و با استفاده از وارنیش بر روی کاغذ به وجود می آید.
CMYK بر روی پرینت هایی اجرا می شود که غالبا محدوده رنگی کوچکی دارند. رنگ های روشن و اشباع شده غالبا امکان تولید با روش CMYK را ندارند و رنگ های روشن معمولا با استفاده از ساختارهای ترام و بازی با نقات ایجاد می شوند. اما استفاده از روش CcMmYK با اضافه کردن سیان و مجنتای روشن می تواند مشکلات قبلی را حل کند. این روش در بسیاری از پرینترهای جوهر افشان خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
مقایسه با نمایشگرهای RGB
مقایسه میان نمایشگرهای RGB و پرینت های CMYK به خاطر فناوری تولید رنگ و مشخصات متفاوت آنها کمی سخت است. یک مانیتور از ترکیب نورهای قرمز, سبز و آبی برای ساخت تصاویر رنگی استفاده می کند. در مقابل یک پرینتر CMYK از جوهرهای جاذب نور سیان, مجنتا و زرد استفاده می کند که با استفاده از روش های تقسیم, ترام یا هر روش نوری دیگری اجرایی می شوند.
جوهر مورد استفاده در پرینت نیز مانند مانیتور یک محدوده رنگی ایجاد می کند که تنها در طیف نور مرئی قابل دیدن است. این درحالی است که هر یک از این مدلهای رنگی محدوده های منحصر به فردی دارند. در نتیجه حاصل یک عکس نمایش داده شده در مانیتور کامپیوتر به خاطر تفاوت در مدلهای رنگی نمی تواند به طور کامل مشابه همان عکس در موقع پرینت شود. درواقع زمانی که یک عکس برای پرینت طراحی می شود, طراح رنگ های آن را در مدل رنگی RGB (در نمایشگر کامپیوتر) مشاهده می کند. به همین خاطر تصور این اتفاق بر روی یک تصویر بعد از پرینت کمی دشوار و پیچیده خواهد بود.
طیف پرینتی
در مدل CMYK برای تکثیر رنگ ها و جذب نور بیشتر کدهایی تعریف شده است. (همانطور که از RGB انتظار می رود). عنصر K تمام طول موج ها را به خود جذب می کند و به همین دلیل رنگ ناپذیر یا اکروماتیک می شود. در عوض عناصر سیان, مجنتا و زرد برای تولید رنگ هایی مورد استفاده قرار می گیرند که کاملا برخلاف RGB دیده می شوند. به طور دقیق تر سیان قرمز را جذب می کند, مجنتا سبز و زرد رنگ آبی را به خود خواهد گرفت. (-R,-G,-B)
تبدیل
از آنجا که مدل های رنگی RGB و CMYK هر کدام در دستگاه های متفاوتی اجرا می شوند, هیچ نمونه یا فرمور تبدیلی میان این دو وجود ندارد. وظیفه تبدیل معمولا بر عهده سیستم تبدیل رنگ و با استفاده از پروفایلهای رنگی بوده که می تواند فضای میان دور رنگ را شرح دهد. در نتیجه با وجود تفاوت میا فضاهای رنگی دو مدل به هیچ وجه نمی توان تبدیل دقیقی از آنها به دست آورد.
در آخر می توان گفت که مشکل محاسبه یک برآورد دقیق از رنگ ها به خاطر ترکیب جوهر در پرینتر برای تولید یک رنگ جدید با استفاده از فناوری های پیچیده به وجود می آید. مشکلی که البته بسیار آزاد دهنده نیست و می توان به راحتی از آن چشم پوشی کرد.
منبع: wikipedia
سلام
من با انواع پرینتر ها کار کرده ام
در مورد کار با رنگهایی نامریی مشکل دارم و آون آینه که رنگ قرمز و مشکی با آون کیفیتی که در مانیتور هست پرینت نمیشه
مثلا رنگ مشکی آبی میشه و رنگ قرمز روی کاغذ های سفید به خوبی زیر نور ماورا دیده نمیشه چه پیشنهادی میدید
سلام بر شما
متاسفانه تخصصی در مورد رنگهایی نامریی ندارم